ماجرای بازنشستگی ١٠ ساله چیست؟
این ایده شرکت‌های بیمه‌ای گرچه مورد استقبال بسیاری از مردم و به‌ویژه زنان خانه‌دار قرار گرفته است، اما حقوق‌های ١٠سال بعد آنچنان هم که فکر می‌کنید بالا نیست و اگر بخواهیم روند رشد دستمزد ایرانی‌ها را در یک دوره ١٠ساله در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که ارزش حقوق‌های ٥ تا ٧میلیون تومانی در یک دهه بعد چیزی حدود یک‌میلیون تومان در ماه است.
به گزارش راهبرد معاصر ؛ «١٠ ساله بازنشسته شوید» احتمالا این جمله را در ایستگاه‌های مترو، پیامک‌های تبلیغاتی، کانال‌های تلگرامی و فضای مجازی دیده‌اید. حالا بسیاری از شرکت‌های بیمه‌ای به اقشار مختلف وعده می‌دهند که با پرداخت مبلغی جزیی، ١٠سال بعد می‌توانند حقوق بازنشستگی ٥ تا ٧میلیون تومانی دریافت کنند.
به گزارش شهروند، این ایده شرکت‌های بیمه‌ای گرچه مورد استقبال بسیاری از مردم و به‌ویژه زنان خانه‌دار قرار گرفته است، اما حقوق‌های ١٠سال بعد آنچنان هم که فکر می‌کنید بالا نیست و اگر بخواهیم روند رشد دستمزد ایرانی‌ها را در یک دوره ١٠ساله در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که ارزش حقوق‌های ٥ تا ٧میلیون تومانی در یک دهه بعد چیزی حدود یک‌میلیون تومان در ماه است.
«بعد از ١٠سال بازنشسته شوید، کافی است تا عدد ٧ را به شماره ٤٤.... ارسال کنید.» دو ساعت از ارسال پیامک نمی‌گذرد که یکی از کارشناسان شرکت‌های بیمه‌ای در غرب تهران با شما تماس می‌گیرد و سعی می‌کند با دادن اعداد جذاب شما را نسبت به سرمایه‌گذاری در این شرکت بیمه‌ای قانع کند. «اگر ١٠سال ماهانه ٥٠٠هزار تومان پرداخت کنید، بعد از ١٠سال می‌توانید با حقوق ٥میلیون تومانی بازنشسته شوید و اگر فوت کنید، با این میزان سرمایه‌گذاری به وراث شما ١٥٠میلیون تومان سرمایه فوت داده می‌شود. البته اگر بخواهید حق بیمه خود را یکجا دریافت کنید چیزی حدود ٢٠٠ میلیون تومان بعد ار ١٠ سال دست شما را خواهد گرفت.»
آن‌گونه که این نماینده توضیح می‌دهد، در صورت خرید بیمه عمر نه از پرداخت مالیات خبری هست و نه انحصار ورثه. در این حالت در صورتی که شما پیش از اتمام مدت قرارداد فوت کنید، به وراث شما حداقل ٢٥میلیون تومان سرمایه فوت داده می‌شود، البته این رقم متناسب با رقم سرمایه‌گذاری شما و تاییدیه سلامت قابل افزایش تا سقف ٥٠٠میلیون تومان است.
این عدد و رقم‌ها تنها برای این شرکت بیمه‌ای نیست و بقیه شرکت‌ها هم اعداد و ارقامی که با شما طی می‌کنند، در همین حد و حدود است.
واقعا این پول‌های قلمبه را پرداخت می‌کنند؟
با این حساب شما با ماهی ٥٠٠هزار تومان در ماه سالانه ٦میلیون تومان و در ١٠سال، ٦٠میلیون تومان پرداخت می‌کنید. نماینده بیمه به شما می‌گوید که با پرداخت ٦٠میلیون تومان در صورت فوت‌تان ١٥٠میلیون تومان می‌گیرید و این عدد‌ها در همان نگاه اول بسیار وسوسه‌کننده به نظر می‌رسد، اما نکته اینجاست که ارزش ١٢٠ میلیون تومانی که خانواده شما در ١٠ سال بعد خواهند گرفت، چیزی حدود ٢٤میلیون تومان است و ارزش حقوقی ٧-٥میلیون تومانی که در ١٠سال آینده خواهید گرفت، چیزی حدود یک‌میلیون تومان است.
برای این‌که این موضوع را متوجه شوید، کافی است چند حساب‌وکتاب ساده کنید. حداقل دستمزد کارگران در سال٨٧ حدود ٢٢٠هزار تومان و در سال ٩٧، یک‌میلیون و ١١٤هزار تومان تعیین شده، با این شرایط در یک بازه ١٠ ساله ارزش حداقل حقوق حدود ٥ برابر شده است، به این ترتیب اگر بخواهیم ارزش حقوق ٥میلیون تومانی بازنشستگی ١٠ساله را در نظر بگیریم، چیزی معادل یک‌میلیون تومان خواهد بود و این موضوع درباره ارزش میزان پولی که به وراث شما می‌دهند، نیز صدق می‌کند.
نکته دیگری که درباره این‌گونه بیمه‌ها لازم است بدانید این‌که بیمه نامه‌های عمر هیچ‌گونه محدودیت سنی ندارند و از بدو تولد قابل اجرا هستند. البته اگر در بیمه عمر سرمایه‌گذاری کرده‌اید و خواهان دریافت مستمری هستید، باید صبر کنید تا سن‌تان به ٥٠سال برسد، اما اگر می‌خواهید پول‌تان را بعدا یکجا بگیرید و قید مستمری ماهانه را بزنید، باز هم این امکان وجود دارد و آنها همان مبلغی را که قرار است به ورثه‌تان بدهند، به خودتان می‌دهند.
کدام بیمه حقوق بیشتری پرداخت می‌کند؟
شرکت‌های بیمه‌ای برای محاسبه حقوق بازنشستگی و البته سرمایه‌ای که به ورثه‌تان می‌دهند، رقم سود مشخصی دارند. سود سالانه قطعی این شرکت‌ها بین ١٨ تا ٢١درصد است. بیمه ایران که تنها بیمه دولتی ایران است، درحال حاضر به سرمایه‌گذاران خود سود قطعی ١٨درصد را پرداخت می‌کند، اما این رقم در بیمه سامان حدود ٢١ درصد، پاسارگاد ٢٠ درصد، پارسیان و کارآفرین ١٩درصد است.
البته میزان سود دریافتی سرمایه‌گذاران بیمه عمر سال‌های پیش به‌مراتب بیشتر بود، اما بعد از کاهش نرخ سود بانکی در سال گذشته، شرکت‌های بیمه هم موظف به کاهش نرخ سود خود شدند. در بیمه ایران پس از پایان سال دوم، امکان گرفتن وام با سود ٤درصد، تا ٩٠درصد ارزش بازخریدیِ بیمه نامه وجود دارد، اما در دیگر بیمه‌ها این امکان بعد از سال اول برای سرمایه‌گذار فراهم می‌شود.
وقتی تأمین اجتماعی هست، چرا عمر؟
بسیاری از مردم باور دارند تا سازمان تأمین اجتماعی و خدمات درمانی و صندوق‌های بازنشستگی هست، چرا بیمه عمر؟ وجود این نوع بیمه‌ها خوب است، ولی تورم و مشکلات مالی و اقتصادی روی این سازمان‌ها نیز تأثیر منفی گذاشته است و بازنشسته‌شدن با تأمین اجتماعی آنقدر‌ها هم به‌صرفه نیست، زیرا آنها حق بیمه‌ای که به‌صورت تعرفه آزاد دریافت می‌کنند، تفاوت خیلی زیادی با بیمه‌های عمر ندارد و از آن سمت سال‌های زیادتری طول می‌کشد تا شما را بازنشسته کنند.
بر اساس قانون تأمین اجتماعی، فرد باید به مدت ٣٠سال حق بیمه خود را پرداخت کند تا بعد بتواند از حقوق بازنشستگی خود استفاده کند. در حال حاضر، کسانی که به‌صورت خویش‌فرما حق بیمه خود را پرداخت می‌کنند، ماهانه چیزی حدود ٣٥٠هزار تومان حق بیمه پرداخت می‌کنند تا بتوانند در زمان بازنشستگی حداقل حقوق را که امروز یک‌میلیون و ١٠٠هزار تومان است، دریافت کنند. محمدی که حق بیمه خود را به‌صورت خویش‌فرما پرداخت می‌کند، در این‌باره می‌گوید: «برای این‌که یک حقوق دو‌میلیون و ٣٠٠هزار تومانی در زمان بازنشستگی دریافت کنم، امسال ماهانه نزدیک به ٧٠٠هزار تومان حق بیمه پرداخت می‌کنم. این مبلغ خیلی سنگینی در مقایسه با حق بیمه‌های عمر است.»
اگر شرکت‌های بیمه ورشکسته شدند، چه؟!
از عوامل دیگری که باعث می‌شود رشدِ فروش بیمه عمر کُند شود، عدم اطمینان مردم به شرکت‌های بیمه است و سوال بیشتر افراد این است که اگر سال‌ها پول خود را در شرکت‌های بیمه سرمایه‌گذاری کنیم و شرکت ورشکست شد، چه کنیم؟ اصلا آیا تضمینی وجود دارد که پول و سرمایه‌مان به ما بازگردد؟ یا این‌که شرکت‌های بیمه می‌توانند به تعهدات خود در آینده عمل کنند؟ تمامی سوالات منطقی است، اما باید بگوییم که نگرانی بابت این مسائل بی‌مورد است، چراکه ۵۰درصد حق بیمه‌های اشخاص، به‌حساب بیمه مرکزی واریز می‌شود و بیمه مرکزی در هر شرایطی حتی ورشکستگی شرکت بیمه، مبلغ سرمایه‌گذاری و سود تضمینی را به افراد می‌دهد؛ پس دیگر جای نگرانی از اطمینان و تضمین بیمه‌های عمر وجود ندارد.
در مورد توانایی عمل به تعهدات هم باید بگوییم، بیمه مرکزی هر سال یکسری معیار برای امتیازدهی شرکت‌های بیمه منتشر می‌کند که با چک‌کردن آنها، به‌راحتی می‌توانید تصمیم بگیرید؛ مثلا اگر توانگری شرکت بیمه در چند سال گذشته بالای ۱۰۰ بود، می‌تواند از پس تعهداتش بربیاید. تمامی اطلاعات مربوط به بیمه عمر شرکت‌های مختلف، در سایت‌های اینترنتی موجود است؛ می‌توانید برای مقایسه این اطلاعات و خرید بیمه‌نامه عمر به سایت اینترنتی شرکت‌های بیمه مراجعه کنید.
چه تعداد سرمایه‌گذار بیمه عمر داریم
دی‌ماه پارسال بود که همتی، رئیس سابق بیمه مرکزی تعداد بیمه‌گذاران عمر را حدود ۱۴میلیون و ۲۰۰هزار نفر در کشور اعلام کرد. آن‌گونه که این مقام مسئول اعلام کرده، در حال حاضر تنها ۱۸درصد مردم ایران بیمه عمر دارند و سهم بیمه‌های زندگی در صنعت بیمه کشور ۱۳،۴درصد است. «این نسبت در دنیا ۵۵ تا ۶۰درصد و در مناطق اطراف ایران حدود ۲۵درصد است که این‌ها نشانه وجود پتانسیل بالا برای رشد بیمه‌های عمر است.»
به گفته او، بسیاری از کسانی که بیمه عمر خریداری می‌کنند در سال‌های بعدی حق بیمه خود را افزایش می‌دهند تا از تسهیلات و مزایای بیشتری برخوردار شوند و این پدیده در حال حاضر، خود عاملی فزاینده برای رشد بیمه‌های عمر است. گرایش بیشتر مردم به بیمه‌های عمر موجب شد که سهم نمایندگان فعال در این حوزه از ١٦درصد در سال ٩٠ به حدود ٢٥درصد در پارسال برسد. جالب است که بدانید ۵ واحد از این افزایش، مربوط به سال ۹۵ و ۹۶ است.